موتور خودروهای درون سوز به دلایل فرآیند احتراق مقداری لرزش دارند و این یک امر کاملا طبیعی می‌باشد که خودرو در حین کار ارتعاش میکند. دلایل مختلفی برای لرزش‌های خفیف خودرو وجود دارد از جمله میل لنگ، دنده‌های انتقال و سایر قطعات اصلی موتور. گاهی اوقات در موارد خاصی متوجه لرزش بیش از حد موتور می‌شوید که منجر به افزایش صدا در موتور می‌شود. در این مقاله سعی شده است علت لرزش موتور را بیابیم و برای حل این مشکل راهی پیدا کنیم.

لرزش موتور و اصلی ترین دلیل آن!

از آنجایی که موتور در حال طبیعی مقداری لرزش دارد و در حین حرکت خودرو تکان می‌خورد قطعه‌ایی بنام دسته موتور که با توجّه به نوع خودرو در طراحی‌های متفاوت و تعداد‌های متفاوت به موتور وصل می‌شود؛ به عنوان تکیه گاه برای موتور، لرزش موتور را میزان زیادی می‌گیرند. دسته موتور از قطعات پر استهلاکی می‌باشد که با توجّه به نوع و سبک رانندگی و شرایط جاده‌ایی که در آن رانندگی می‌کنید دچار فرسودگی و پارگی می‌شود که نتیجه آن لرزش شدید موتور می‌باشد. با پاره شدن یک دسته موتور بهتر است سریعاً نسبت به تعویض آن اقدام کنید تا دسته موتورهای دیگر دچار آسیب نشوند. در صورت مشاهده لرزش موتور بهتر در ابتدا به دسته موتورها سری بزنید.

لرزش موتور ماشین در حالت ایستاده چه دلیلی دارد؟

علت لرزش موتور در حال بیکار و یا در زمانی که دنده خلاص است یعنی هیچ نیرویی از موتور به چرخ‌ها منتقل نمی‌شود میتواند به دلیل نقص قطعات زیر باشد.

• وایرها

وایر شمع قطعه‌ایی در موتور خودرو می‌باشد که وظیفه دارد برق را از کوئل به شمع برساند؛ سلامت این قطعه تاثیر مستقیمی در کارکرد شمع‌ها دارد. امروزه در ساخت خودروهای جدید وایرها حذف شده‌اند و عمل انتقال برق به شمع مستقیماً از کوئل صورت می‌پذیرد. در خودروهای قدیمی‌تر که این قطعه وجود دارد ضمن وظیفه‌ایی که دارد از نفوذ آب و رطوبت به محل اتصال به کوئل یا شمع جلوگیری می‌کند.

 خرابی وایر می‌تواند قدرت موتور را کاهش دهد و باعث افزایش دمای موتور شود. با افزایش مصرف سوخت در پی خرابی وایر سوخت ناقص اتفاق می‌افتد که اصطلاحاً به آن خام سوزی می‌گویند که باعث لرزش موتور در حالت ایستاده می‌شود. برای افزایش عمر وایر از شکستن و خم کردن آن‌ها اجتناب کنید؛ همچنین از بریدن سر کابل و سوار کردن دوباره روکش روی آن پرهیز کنید.

• تسمه تایم

هرچقدر که زمان‌بندی و برنامه‌ریزی در کارهای یک فرد می‌تواند انجام وظایف آن شخص را بهتر کند، موتور خودرو هم باید زمان‌بندی و برنامه‌ریزی داشته باشد تا در مراحل مختلف باعث چرخش میل‌لنگ شود. این برنامه‌ریزی توسط تسمه‌تایم یا تسمه تایمینگ که قطعه‌ایی در پیشرانه است انجام می‌شود.

این تسمه ساختار پلاستیکی دارد و رابطی بین میل‌لنگ و میل‌بادامک می‌باشد؛ این قطعه طوری تنظیم می‌شود که همزمان با چرخش میل‌لنگ باعث چرخش میل‌بادامک یا میل‌سوپاپ می‌شود و البته باعث حرکت سوپاپ‌ها نیز می‌شود. هرگونه اتفاق و آسیب به تسمه‌تایم باعث اختلال در کارکرد موتور می‌شود؛ به این دلیل که زمان‌بندی باز و بسته شدن سوپاپ‌ها بهم می‌ریزد.

• سیستم اگزوز

اگزوز قطعه‌ایی می‌باشد که واکنش‌های شیمیایی ایجاد شده در سیلندرها را به بیرون از ماشین هدایت می‌کند و در تمام وسایل نقلیه موجود می‌باشد. علاوه بر این اگزوز وظیفه دارد صدای گازهایی که در احتراق موتور تولید می‌شود را کاهش دهد.

این قطعه دارای استهلاک کمتری نسبت به دیگر قطعات اصلی موتوری می‌باشد؛ امّا به هر حال می‌تواند بر اثر شکسته شدن بست‌های منبع، پوسیده شدن تیغه‌های داخل منبع، شکستگی حلقه اتصال منبع و پوسیده شدن و سوراخ شدن قطعات اتصال اگزوز یا منبع کارایی خود را ازدست بدهد.همچنین رطوبت هوا می‌تواند باعث خرابی زودرس این قطعه شود اگر شهری که در آن زندگی می‌کنید دارای رطوبت بالایی می‌باشد بهتر است از سلامت این قطعه مطمئن شوید.

• دریچه گاز

در موتور احتراق داخلی وظیفه‌ی کنترل میزان گشتاور و توان خروجی موتور تحت کنترل دریچه گاز می‌باشد که در دو نوع مکانیکی و برقی بسته به نوع خودرو وجود دارد. این قطعه با استفاده از یک شیر پروانه‌ایی و تغییر زاویه آن میزان جریان هوای ورودی به موتور را تنظیم می‌کند. میزان پاشش سوخت نیز متناسب با این میزان هوا کاهش پیدا می‌کند و توان و گشتاور خروجی موتور تنظیم می‌شود؛ هرگونه نقص در دریچه گاز لرزش موتور و ریپ زدن خودرو را به همراه خواهد داشت.

• سوخت 

ناخالصی‌های مختلف در سوخت و عدد اکتان پایین به راحتی می‌تواند لرزش موتور را بوجود بیاورد. اگر موتور خودروی شما از آن دسته موتورهای جدید می‌باشد بهتر از سوخت با کیفیت و با عدد اکتان بالا استفاده کنید و اگر ناچاراً به سوخت با عدد اکتان پایین مجبور شدید حتماً از مکمل‌های سوخت معتبر و شستشو دهنده‌های سیستم انژکتور استفاده کنید.

• روغن موتور

برای بهبود عملکرد موتور نیاز به روغن موتور می‌باشد که ترکیبات پیچیده ایی دارد و از روغن پایه و افزودنی‌ها تشکیل شده است؛ در واقع روغن موتور یک عنصر ضروری برای موتور خودرو است.

اگر روغن موتور بی‌کیفیت و نامرغوب و یا کم باشد در بلند مدّت باعث لرزش موتور خواهد شد؛ همچنین عمل روانکاری برای کاهش اصطکاک، حرارت و سایش بین اجزای مکانیکی به درستی انجام نخواهد شد.

• سنسور دمای هوا

سنسور دمای هوای ورودی یکی از سنسورهای تاثیر گذار در مصرف سوخت می‌باشد که وظیفه دارد دمای هوای ورودی به موتور را اندازه بگیرد و به ECU انتقال بدهد. کامپیوتر از طریق اطلاعات دریافت شده میزان سوخت و هوای مناسب را محاسبه می‌کند و دستورات مورد نیاز را به انژکتورها می‌رساند.

• سنسور موقعیت میل لنگ

این قطعه که با نام سنسور دور موتور شناخته می‌شود یک قطعه جدید در خودروهای موتور درون سوز می‌باشد که وظیفه دارد داده‌های موقعیت مکانی پیستون و سرعت دورانی میل‌لنگ را بدست آورد. داده‌های بدست آمده به واحد فرمان موتور ارسال می‌شود و موتور از آن‌ها برای مدیریت زمان در جرقه‌زنی و دیگر فرآیندها استفاده می‌کند.

کثیفی و جرم گرفتگی سنسور موقعیت میل‌لنگ و یا جمع شدن براده در قسمت جلویی سنسور و یا مناسب نبودن فاصله بین سر سنسور و دنده‌های فلایویل می‌تواند باعث لرزش موتور در حالت خلاص باشد.

• هوای سرد

در فصل سرما لرزش جزئی موتور طبیعی بوده و بعد از گذشت چند دقیقه از کارکرد موتور و رسیدن دمای موتور به حد معمول این لرزش برطرف می‌شود.

• استپر موتور

استپر موتور با قرارگیری روی منیفولد ورودی، وظیفه مدیریت و تنظیم دور آرام موتور را برعهده دارد. با کمک این قطعه دور موتوری که در حالت درجا کار می‌کند را با توجه به پارامتر‌هایی مانند دمای موتور و بار سیستم الکتریکی افزایش یا کاهش داده می‌دهند؛ تجمع  رسوبات و کربن در استپر می‌تواند باعث نقص آن شود.

• سیستم سوخت رسانی

سیستم سوخت‌رسانی خودرو وظیفه دارد مخلوط هوا و سوخت بهینه شده را در موتور  متناسب با شرایط عملکردی موتور در هر لحظه تزریق کند. به طور واضح‌تر سوخت‌رسانی متناسب با شرایط مختلف موتور در طول حرکت انجام شود. این سیستم در دو نوع کاربراتوری و انژکتوری وجود دارد که هریک دارای قطعات اصلی از جمله شیر برقی کنیستر، رگلاتور فشار سوخت، فیلتر سوخت، پمپ بنزین و … می‌باشند. نقص، تنظیم نبودن و مسدود شدن هریک از این قطعات باعث بهم خوردن نسبت سوخت و هوای ورودی به سیلندرها خواهد شد که لرزش موتور را در پی خواهد داشت.

علت لرزش موتور هنگام استارت زدن

لرزش‌هایی که در موتور خودرو در زمان استارت زدن ایجاد می‌شود می‌تواند بر اثر سیستم سوخت‌رسانی باشد که دلیلی مشترکی برای لرزش موتور در حالت ایستاده و لرزش موتور در دور موتور خاص است. از دیگر دلایل لرزش موتور در این بخش می‌توان به دلایل زیر اشاره کرد.

• شاسی

خودرو از سه بخش مهم پیشرانه، بدنه و شاسی تشکیل شده است. شاسی با ستون‌های فولادی مانند یک چارچوب در کنار دیگر اجزا قرار می‌گیرد که در حالت عادی قابل مشاهده نمی‌باشد؛ اجزایی مانند فنربندی، موتور، سیستم انتقال قدرت و فرمان روی شاسی قرار می‌گیرند.

هرگونه آسیب در شاسی خودرو که ممکن بر اثر تصادفات یا ضربه‌های شدید ایجاد شده باشد می‌تواند منجر به لرزش موتور در هنگام استارت زدن شود.

• قطعات داخلی پیشرانه

موتور ماشین از اختراعات پرکاربرد بشر است؛ پیشرانه دارای پیچیدگی زیادی می‌باشد که دارای انواع مختلفی می‌باشد امّا قطعات اصلی بکار گرفته شده در آن مشابه و یک کارایی دارند. قطعاتی که در موتور وجود دارد با عملکرد صحیح و مناسب منجر به بازدهی مناسب موتور می‌شود؛ کوچکترین مشکل در هر کدام از قطعات اصلی موتور می‌تواند منجر به آسیب رسیدن به دیگر قطعات شود.

لرزش غیر معمولی موتور زمانی که استارت زده است بی شک خرابی یک قطعه موتوری را در بر دارد. البته لق شدگی، تنظیم نبودن، خم شدگی، دفرمه شدن و یا ساییدگی نیز می‌تواند لرزش و افزایش صدای موتور را در پی داشته باشد.

علت لرزش موتور در دور موتور خاص

دور موتور یکی از ملاک‌های مهم اندازه گیری عملکرد موتور خودرو به شمار می‌آید. هرچقدر دور موتور زیاد باشد سرعت خودرو نیز زیاد خواهد بود.

به طور واضح تر دور موتور رابطه مستقیمی با سرعت و قدرت خودرو دارد. پس زمانی که شما پدال گاز را فشار میدهید دور موتور زیاد می‌شود و سرعت بالا می‌رود. دلایل لرزش موتور در دور موتور آرام می‌تواند به دلایل نقص قطعات زیر باشد.

• گیربکس

گشتاور تولیدی توسط موتور باید متناسب با نیاز خودرو به چرخ‌ها منتقل شود. وظیفه کنترل و تنظیم این قدرت با گیربکس است که در هر خودرویی طراحی متفاوتی دارد؛ گیربکس این امکان را برای راننده فراهم می‌کند که خودرو را با سرعت‌های مختلف در شرایط متفاوت کنترل کند. ضمن عمل کنترل، از سرعت‌های ناخواسته پیشگیری و خودرو را میتواند به عقب و جلو حرکت دهد.

وجود نقص و ایراد در گیربکس از جمله گرفتگی فیلتر گیربکس، از دست دادن خاصیت روانکاری، کاهش میزان روغن گیربکس، خرابی ماهک دسته دنده، خرابی سوپاپ‌های روغن، ایراد فلایویل و … باعث لرزش خودرو در آغاز حرکت و شتاب‌گیری می‌شود.

• فیلتر هوا

پر شدن و کثیف بودن فیلتر هوا مانع کاهش اکسیژن وارد شده به منیفولد و سر سیلندرها می‌شود که سوخت و هوای کافی در سیلندر تامین نخواهد شد که نتیجه آن لرزش موتور می‌باشد. متاسفانه فیلتر هوا از قطعاتی می‌باشد که بسیار نادیده گرفته می‌شود؛ عدم سلامت این قطعه می‌تواند آسیب‌های جدی را به پیشرانه خودرو وارد کند.

• لرزش گیر میل لنگ

برای جذب تنش‌های شدید ناشی از گشتاور وارد شده به میل‌لنگ پس از هر احتراق سیلندر، به انتهای آزاد آن قطعه‌ای به نام لرزش‌گیر یا دمپر میل‌لنگ متصل می‌شود. خرابی این قطعه ممکن است بر اثر گذر زمان، تماس با سیالات مختلف خودرو و یا قرار گرفتن در شرایط آب و هوایی بسیار گرم یا بسیار سرد رخ دهد، یکی دیگر از دلایل شایع لرزش و ضربه زدن پیشرانه به شمار می‌رود.

• کوئل

کویل یکی از قطعات اصلی سیستم برقی خودرو می‌باشد که نیروی الکتریسیته لازم جهت جرقه‌زنی شمع‌ها را تولید می‌کند. در واقع کویل یک سیم‌پیچ تقویت‌کننده می‌باشد که ولتاژ تولیدی باتری را قوی‌تر می‌کند و در زمان لازم به شمعی که آماده احتراق است می‌رساند.

وصل کردن سر وایر به بدنه خودرو، گرمای زیاد، گذشت زمان، عملکرد نادرست باتری، کثیفی فیلتر هوا، بی توجهی به ایرادت برق خودرو می‌تواند باعث خرابی کویل شود که باعث اختلال در روند احتراق و لرزش موتور خواهد شد.

• پلوس

پلوس از اجزای دیفرانسیل خودرو می‌باشد که نیروی محرکه تولید شده توسط موتور را به چرخ‌ها انتقال می‌دهد و از سر پلوس، مشعلی، گردگیر، سه شاخ، میل پلوس تشکیل شده است. خرابی مشعلی پلوس می‌تواند یکی از دلایل لرزش موتور خودرو باشد.

• سنسور اکسیژن

سنسور اکسیژن به عنوان یک قطعه الکترونیکی شناخته می‌شود و میزان اکسیژن موجود در سوخت را اندازه گیری می‌کند. سلامت این قطعه تاثیر مستقیمی در بهبود احتراق، افزایش راندمان موتور، کاهش مصرف سوخت و کاهش سطح آلایندگی دارد؛ عدم سلامت سنسور اکسیژن ریپ زدن و لرزش موتور ماشین را به همراه دارد.

• شمع

شمع‌های فرسوده و معیوب یکی از دلایل لرزش اصلی موتور در هر شرایطی می‌باشد. شمع فرسوده می‌تواند از مشتعل نشدن مخلوط سوخت و هوا در سیلندر جلوگیری کند که نتیجه آن احتراق ناقص می‌باشد. این عمل می‌تواند باعث لرزش غیر طبیعی موتور شود.

• سنسور موقعیت میل سوپاپ

سنسور موقعیت میل سوپاپ جهت تفکیک دقیق موقعیت جرقه‌زنی سیلندر  مورد استفاده قرار می‌گیرد و احتراق ناقص را شناسایی می‌کند و آوانس جرقه را برای از بین بردن کوبش کم می‌کند. هرگونه ایراد در این قطعه می‌تواند یکی از دلایل لرزش موتور ماشین شود.

علت لرزش موتور در دور پایین چیست؟

لرزش موتور در دور پایین یکی از شایع‌ترین اتفاق‌هایی هست که وقتی با سرعت کم یا حتی در حالت آرام رانندگی می‌کنید موتور می‌لرزد. این موضوع اصلاً عادی به نظر نمی‌رسد و باید نگران آن باشید.

همان‌طور که متوجّه شدید علت لرزش موتور خودرو متفاوت می‌باشد؛ امّا زمانی که در دور کم رخ می‌دهد می‌تواند دلایلی چون پایین بودن سلو، تنظیم نبودن موتور و … داشته باشد که باید حتماً به یک متخصص مراجعه کنید تا برای حل آن کمکتان کند.

در نظر داشته باشید می‌توانید دور موتور سلو را توسط افرادی که تیونینگ خودرو انجام می‌دهند افزایش دهید؛ البته این کار در ایسو های زیمنس، کروز، SSAT و مشابه آن انجام می‌شود. توجّه داشته باشید بالا بردن دور موتور سلو، راه حل اصولی نمی‌باشد. بهتر است تنظیمات موتور را در ابتدا انجام دهید؛ چرا که گفته شد تنظیم نبودن موتور می‌تواند علت لرزش موتور در دور پایین باشد.

تنطیم موتور کمک می‌کند تا احتراق کامل‌تر شکل گرفته و از کارکردهای غیر صحیح دریچه گاز، پمپ بنزین و سیستم برق‌رسانی و سنسورها جلوگیری می‌کند.

علت لرزش موتور خودرو در سربالایی

• سنسور مف (MAF)

سنسور مف یا Mass air flow کارایی مشابه‌ایی با سنسور مپ دارد و روی هواکش خودرو نصب می‌شود وظیفه سنسور مف سنجش میزان جرم هوای ورودی می‌باشد. خرابی این سنسور باعث کم آوردن موتور در سر بالایی‌ها و لرزش آن می‌شود.

دیسک و صفحه 

دیسک و صفحه کلاچ از متداول ترین قطعات خودرو می‌باشند که جزء لوازم پر مصرف خودرو محسوب می‌شوند. این قطعه در هر خودروی دنده‌ایی به چشم میخورد؛ دیسک کلاچ و صفحه کلاچ دو قطعه متفاوت می‌باشند؛ دیسک کلاچ کمتر از صفحه کلاچ دچار استهلاک و فرسودگی می‌شود و باید بعد از مدّت زمان مشخصی که بر روی کاتالوگ خودرو درج شده است نسبت به تعویض آن اقدام کنید.

علت لرزش موتور هنگام کولر گرفتن

• کمپرسور کولر 

کمپرسورها در طراحی‌های مختلفی وجود دارند که با زدن دکمه AC شروع به کار می‌کنند. کمپرسور باعث گردش گاز مبرد می‌شود که با قرار گرفتن آن در محیط تبخیر می‌شود و خنک‌سازی فضا را انجام می‌دهد.

خرابی این قطعه باعث افزایش فشار موتور می‌شود و به همین دلیل باعث می‌شود زمانی که شما می‌خواهید از کولر استفاده کنید موتور دچار لرزش شود.

علت لرزش موتور tu5 در سرما چیست؟

علت لرزش موتور tu5 در سرما چند نشانه دارد که توسط اطلاعیه فنی به نمایندگی‌های مجاز ایران خودرو اطلاع رسانی شده است. نشانه‌هایی که شناسایی شده است به این شرح می‌باشد:

1. لرزش شدید خودرو پس از استارت
2. ریپ زدن موتور در زمان استارت صبحگاهی یا پس از توقف‌های طولانی
3. روشن و خاموش شدن چراغ عیب‌یاب سیستم انژکتور

برای حل مشکل لرزش موتور tu5 باید قطعاتی که در همین مقاله از آن‌ها صحبت کردیم از جمله شمع و کویل که باید مورد بررسی قرار بگیرند؛ امّا مهم‌ترین علت لرزش موتور tu5 کیفیت بنزین و تایپیت هیدرولیکی سوپاپ می‌باشد.

• بررسی کیفیت بنزین:

کیفیت بنزین و دمای هوا می‌تواند باعث لرزش موتور TU5 شود. برای حل این مشکل باید باک بنزین را باز کنید و بعد از تخلیه کرده و کاملاً آن را شست‌وشو دهید و سعی کنید فیلتر بنزین را تعویض و مسیر سوخت رسانی را تخلیه و با باد خشک کنید و در نهایت از بنزین مرغوب‌تری استفاده نمایید.

• بررسی تایپیت هیدرولیکی:

تایپیت هیدرولیکی یا انگشتی هیدرولیک قطعه‌ای می‌باشد که بین میل سوپاپ و سوپاپ در موتورهای درون سوز برای پر کردن خلاصی استفاده می‌شوند. این قطعه نیاز به تنظیم دوره‌ای دارد به همین دلیل باید برای بررسی آن از یک مکانیک خبره کمک بگیرید.

انتقال لرزش موتور به اتاق چه دلیلی دارد؟

در ابتدای مقاله گفته شد که دسته موتور اصلی‌ترین دلیل لرزش موتور می‌باشد. دلیل انتقال لرزش موتور به اتاق خودرو هم همین دسته موتور است. با دسته موتورهای سالم از انتقال لرزش موتور به اتاق جلوگیری کنید تا ضمن آرامش سرنشینان خودرو از آسیب دیدن موتور و قطعات آن جلوگیری شود. بهترین پیشنهاد و راه‌کار این است که منتتظر خرابی و فرسودگی این قطعه نباشید و چند سال در میان نسبت به تعویض آ‌ن‌ها اقدام کنید.

البته در ابتدا بهتر است بررسی کنید که اگزوز به اتاق خودروه نچسبیده باشد؛ برای این کار در ابتدا خودرو را خاموش کنید و از سرد بودن اگزوز مطمئن شوید؛ با یک بررسی چشمی و یک تکان کوچک می‌توانید متوجّه این موضوع شوید.

آخرین سخن 

موتور قلب تپنده‌ای هر خودرویی می‌باشد که به دلایل مختلفی دچار لرزش‌های نامتعارف و غیر معمولی می‌شود. لرزش موتور از آزار دهنده‌ترین اتفاقاتی می‌باشد که ممکن است برای هر خودرویی اتفاق بیفتد و اگر سریعاً به رفع آن نپردازید با مشکلات بیشتر و هزینه‌های بسیار بالاتری روبرو خواهید شد.

با خواندن این مقاله متوجّه شدیم که بیشترین دلایل لرزش موتور در هر شرایط و موقعیت می‌تواند در ابتدا به دلیل دسته موتور، مشکلات سیستم سوخت رسانی، خرابی قطعات اصلی موتوری و بقیه قطعات نامبرده باشد.

قبل از مراجعه به تعمیرگاه جهت رفع مشکل دقت کنید که لرزش موتور در سرعت بیشتر می‌شود؟ یا فقط در سرعت‌های خاص؟ اگر بله! در چه سرعتی؟ آیا ماشین در حالت ایستاده با موتور روشن می‌لرزد؟ با متمرکز شدن بر روی این سوال‌ها می‌توانید بهترین خدمات را از مکانیک خود دریافت کنید.

اگر شما دلیل لرزش موتور ماشین خود را پیدا کردید و آن را برطرف کردید به اشتراک بگذارید.