تلفات تبخیری بنزین از خودرو به صورت تبخیر مواد آلی فرار از درز بین اتصالات ، باک بنزین و پیاله کاربراتور صورت می گیرد.این تلفات به دلایل مختلف و در اثر شرایط متفاوتی ایجاد می شود.
براساس تحقیقات به عمل آمده چهار صورت مختلف تلفات تبخیری بنزین از خودروها شامل تلفات روزانه ، تلفات نشر داغ و گرم ، تلفات رانندگی و تلفات سوختگیری است.
بر این اساس مشخص شد تلفات روزانه در اثر اختلاف دما، بین شب و روز ایجاد می شود ؛ بنابراین در تمامی خودروهایی که مخزن آنها بنزین داشته باشد اعم از این که در طول روز فعال باشند یا خیر ، تلفات روزانه اتفاق خواهد افتاد.
بر اثر گرم شدن هوا در روز، هوای داخل باک که از بخار بنزین اشباع است ، انبساط یافته و به محیط اطراف تخلیه می شود. در طول شب و با کاهش دما هوای داخل باک منقبض شده و باعث ورود هوای تازه به باک بنزین می شود که در نتیجه غلظت بخاربنزین در هوای مخزن کاهش می یابد و در پی آن مقدار بیشتری بنزین تبخیر می شود.
باید در نظر داشت تلفات نشر داغ و گرم موقعی ایجاد می شود که موتور داغ یک خودرو خاموش شود، با خاموش شدن موتور و قطع جریان هوا ، گرمای موتور و سیستم گازهای اگزوز به بنزینی که در پیاله کاربراتور وجود دارد منتقل شده و باعث تبخیر بنزین می شود. از طرفی دیگر به دلیل خاموش بودن خودرو ، بخارات وارد سیستم احتراقی نمی شوند و به محیط اطراف نشت می کنند.
در مورد بحث تلفات رانندگی باید گفت تلفات رانندگی ناشی از بخارات بنزین تولید شده در مخزن بنزین طی مدت استفاده از خودروست. بدین ترتیب که گرمای هوا و گرمای سیستم گازهای اگزوز سبب تولید مقدار زیادی بخارات بنزین می شود که بیش از میزان مصرف موتور خودرو بوده است.
براساس مطالعات انجام شده ، در حین سوختگیری با ورود بنزین تازه به داخل مخزن خودرو ، بخارات بنزین موجود در مخزن از آن خارج و به این ترتیب مقداری بنزین تلف می شود. مقدار بنزین تلف شده به دمای بنزین ، دمای مخزن و فراریت بنزین بستگی دارد. علاوه بر موارد فوق ، کسری بنزین در حین سوختگیری به خاطر روش سوختگیری ، شکل مخزن خودرو ، شکل نازل و نوع پمپ بنزین و غیره به صورت ریخت و پاش هدر می رود.
در بررسی روشهای کنترل و کاهش تلفات تبخیری بنزین از خودرو ، کارشناسان به این نتیجه رسیده اند که کاهش فراریت بنزین باعث کاهش میزان تبخیر و در نتیجه کاهش تلفات تبخیری می شود. افزودن الکل یا MTBE به بنزین باعث کاهش تلفات تبخیری و نشر هیدروکربن می شود.
البته افزودن مواد اکسیژن دار ، بیشتر برای بهبود عملکرد موتور هنگام استفاده از بنزین بدون سرب برای کاهش نسبت هوا به سوخت و نشر منواکسید کربن است. ولی در عین حال موجب کاهش تلفات تبخیری بنزین و نشر هیدروکربن می شود.
در روش دیگری بازیابی بخارات بنزین صورت می گیرد ، در این روش بازگشت بخارات داخل باک بنزین خودرو به مخزن زیرزمینی جایگاه در حین عمل سوختگیری انجام می شود.
لازمه این کار قرار گرفتن یک سیستم آب بندی محکم در فصل مشترک نازل سوختگیری جایگاه و باک اتومبیل بوده که بخارات بنزین داخل باک در حین سوختگیری از طریق یک خط بازگشت بخار به مخزن زیرزمینی جایگاه انتقال داده شوند.
در صورتی که میزان بخارات زیاد نباشد ، با این روش می توان میزان تلفات را به صفر رساند. یکی دیگر از روشهای کاهش تلفات تبخیری ، اصلاح سیستم سوخت رسانی و طراحی موتور است.
همچنین باید توجه کرد براساس تحقیقات به عمل آمده ، نصب یک محفظه حاوی کربن فعال روی خودرو از موثرین روشهای کنترل تلفات تبخیری است. در این روش تمام راههای خروجی و تخلیه بخار بنزین به محیط اطراف ، با محفظه کربن فعال در ارتباطند و کل بخارات روزانه ، نشرداغ ، رانندگی و سوختگیری توسط کربن فعال جذب می شود و در محفظه کربن باقی می ماند.
سپس در طی کارکرد موتور با وزش برعکس هوا روی کربن ، بخارات جذب شده توسط کربن از آن جدا شده و وارد سیستم احتراقی موتور خودرو می شود.
منبع:
جام جم آنلاین