همه خودروها به جز برخی خودروهای کوچک از سیستم فرمان هیدرولیک بهره می‌برند که به راننده اجازه می‌دهد بدون زحمت زیاد فرمان را بچرخاند. سیستم فرمان هیدرولیک از چند بخش تشکیل شده است: 1- یک چرخ دنده و یک پنیون که به چرخ‌های جلو متصل است، 2- یک پنیون و یک پیستون در داخل پنیون، این پیستون توسط روغنی که پمپ هیدرولیک فرمان فشرده کرده است به حرکت در می‌آید و به چرخاندن غربیلک فرمان کمک می‌کند. (اگر روغن هیدرولیک کم شده باشد، فرمان سفت می‌شود و ممکن است چرخ دنده، پنیون و پمپ هیدرولیک آسیب ببینند). بنابراین، چک کردن میزان روغن هیدرولیک در دوره‌های زمانی معین ضروری است و در صورت نیاز روغن باید سر ریز شود.
مرحله اول
به مخزن روغن هیدرولیک نگاهی بیندازید. اگر هنگام چرخاندن فرمان صدای غژ غژ بلندی به گوش می‌رسد، نشانه‌ای از این‌که سطح روغن هیدرولیک پایین آمده است. مخزن هیدرولیک فرمان معمولاً استوانه‌ای شکل است و در نزدیکی تسمه هیدرولیک قرار دارد و روی آن برچسبی وجود دارد که آن را مشخص می‌کند. این مخزن ممکن است از پلاستیک یا از فلز ساخته شده باشد. اگر نتوانستید آن را پیدا کنید، به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید. در بیشتر خودروها، محل قرارگیری این مخرن شبیه هم است ولی برخی خودروهای جدید ممکن است به خاطر صرفه جویی درهزینه‌ها و یا بالا بردن فضای اطراف موتور، جای آن را عوض کرده باشند.
مرحله دوم
سطح روغن هیدرولیک را چک کنید. اگر مخزن از پلاستیک شفاف ساخته شده است، می‌توانید به راحتی سطح روغن را ببینید، اگر هم از فلز یا پلاستیک غیر شفاف ساخته شده است، می‌توانید با گیج روغنی که معمولا زیر درب مخزن نصب شده است، سطح روغن را اندازه بگیرید.
-در بعضی خودروها فقط زمانی می‌توان سطح روغن هیدرولیک را به درستی اندازه گرفت که موتور مدت کمی کار کرده باشد، در برخی خودروها هم باید در حالی که موتور درجا کار می‌کند، فرمان را چند بار به هر طرف بچرخانید تا اندازه‌گیری دقیق امکان‌پذیر باشد.
-در برخی خودروها درجه‌بندی‌هایی بر روی گیج یا روی بدنه مخزن وجود دارد. درجه Hot نشان دهنده سطح مناسب روغن در زمانی است که موتور مدتی کار کرده است، درجه Cold نیز سطح مناسب روغن در زمانی که موتور مدتی خاموش بوده است را نشان می‌دهد. شاید به جای این حروف، Max یا Min هم به کار رفته باشند.
مرحله سوم
ببینید گیج تا کجا به روغن هیدرولیک آغشته شده است. اگر برای اندازه‌گیری سطح روغن هیدرولیک از گیج استفاده می‌کنید، پس از این که آن را از مخزن بیرون آوردید، آن را با یک دستمال پاک کنید، سپس آن را تا آخر درون مخزن فرو ببرید و بیرون بیاورید.
مرحله چهارم
رنگ روغن هیدرولیک را چک کنید. رنگ یک روغن خوب باید شفاف بوده و رنگی کهربایی یا مایل به صورتی داشته باشد.
-اگر رنگ روغن هیدرولیک قهوه‌ای یا سیاه است، ذرات لاستیکی شیلنگ‌ها، کاسه نمدها یا اورینگ‌ها باعث آلودگی آن شده‌اند و در این صورت باید به مکانیک مراجعه کنید تا هم روغن را عوض کند و هم ببیند چه قسمت‌هایی از سیستم هیدرولیک فرمان نیاز به تعویض دارند.
-روغن هیدرولیک ممکن است تیره‌تر از آن چیزی که هست به نظر برسد. اگر در این زمینه شک دارید، رنگ آن را با رنگ یک دستمال کاغذی سفید مقایسه کنید. اگر رنگ روغن همان چیزی است که باید باشد، پس به ذرات لاستیکی آلوده نشده است.
مرحله پنجم
اگر لازم است روغن اضافه کنید تا سطح آن به اندازه مناسب برسد. اگر خودرو شما دارای درجه‌بندی روی مخزن روغن است، با توجه به روشن یا خاموش بودن موتور، روغن را اضافه کنید تا سطح آن به درجه Hot یا Cold برسد. اگر سطح روغن را با گیج چک می‌کنید، روغن را آهسته آهسته اضافه کنید تا روغن مخزن سر نرود.
-اطمینان حاصل کنید روغنی را استفاده می‌کنید که برای خودرو شما توصیه می‌شود تا گران‌روی مطلوب برای سیستم هیدرولیک شما را داشته باشد.
-اگر روغن هیدرولیک در دسترس‌تان نیست و در شرایطی قرار دارید که باید حتماً مقداری روغن اضافه کنید، می‌توانید به جای آن از واسکازین مخصوص گیربکسهای اتوماتیک نیز استفاده کنید. واسکازین گیربکس اتوماتیک با روغن هیدرولیک فرمان در همه چیز به جز در رنگ شباهت دارند: واسکازین صورتی یا قرمز رنگ است ولی روغن هیدرولیک به این رنگ نیست. واسکازین گیربکسهای اتوماتیک به این علت قرمز رنگ است که در صورت وجود نشتی، بتوان آن را به سرعت تشخیص داد.
مرحله ششم
مراقب باشید مخزن روغن هیدرولیک را بیش از حد پر نکنید. بهتر است کمی سر مخزن را خالی بگذارید تا این که آن را کامل پر کنید. علت این کار نیز این است که وقتی روغن هیدرولیک گرم می‌شود، حجم آن زیاد می‌شود و جادویش را به کار می‌گیرد. اگر مخزن را تا بالا پر کرده، سپس به رانندگی بپردازید، افزایش حجم روغن ممکن است مشکلاتی به وجود بیاورد و خرج زیادی روی دست‌تان بگذارد.
مرحله هفتم
درب مخزن را ببندید. بسته به نوع خودرو، باید درب را فشار بدهید یا آن را بچرخانید تا بسته بشود. قبل از این که درب کاپوت را ببندید، اطمینان حاصل کنید که درب مخزن هیدرولیک را محکم بسته‌اید.
نکته
روغن هیدرولیک باید در دوره‌های زمانی مشخص چک بشود. اگر متوجه کاهش قابل توجه سطح روغن در داخل مخزن شدید، ممکن است جایی در سیستم هیدرولیک نشتی وجود داشته باشد. اگر هنگام پیچیدن فرمان صدایی به گوش‌تان می‌رسد، معنای آن این است که روغن کافی به پمپ هیدرولیک نمی‌رسد.
هشدار
روغن هیدرولیک باید در دوره‌های زمانی مشخص تعویض بشود که این دوره زمانی معمولا در دفترچه راهنمای خودرو ذکر می‌شود. با گذشت زمان، گرمای موتور و شرایط جوی محیط باعث می‌شوند روغن نتواند وظیفه‌اش را به خوبی انجام بدهد، در این صورت به اجزاء سیستم هیدرولیک آسیب خواهد رسید. بهتر است بدانید تعویض روغن بسیار ارزان‌تر از عوض کردن چرخ دنده و پنیون و یا پمپ هیدرولیک تمام می‌شود.
منبع:
1car.ir