رادیاتور ماشین – علائم خرابی رادیاتور

اگر رادیاتور ماشین سوراخ شود مشکل‌هایی برای خودرو به وجود می‌آید که فکرش را هم نمی‌کنید. رادیاتور ماشین از مهم‌ترین قطعات هر خودرویی است که سلامت آن ضامن عملکرد درست قطعه‌های بسیاری است. به همین دلیل در این مطلب تلاش کردیم به کلیه سوالات شما در زمینه آگاهی از علائم خرابی رادیاتور خودرو اعم از گرفتگی رادیاتور و جلوگیری از نشتی رادیاتور ماشین پاسخ دهیم.

رادیاتور ماشین چیست و چه وظیفه‌ای دارد؟

رادیاتور خودرو یکی از قسمت‌های پیچیده اتومبیل است که وظیفه آن خنک کردن موتور از طریق کاهش دمای آب گردشی در اطراف آن است. رادیاتور در جلوی خودرو نصب می‌شود و با تبادل هوا، آب داغ بازگشته از موتور را خنک می‌کند تا دوباره به‌وسیله واتر پمپ خودرو به سوی موتور هدایت شود. این قطعه همواره در معرض آسیب‌های مختلف از جمله نشتی قرار دارد که موجب کم شدن آب آن می‌شود.

تشخیص علائم خرابی رادیاتور، گرفتگی یا نشتی رادیاتور کار چندان سختی به نظر نمی‌رسد. روشن شدن چراغ هشدار دما نخستین نشانه‌ای است که بروز مشکل در سیستم خنک‌کننده خودرو را به شما اعلام می‌کند. این مشکل که عمدتاً به خاطر کاهش آب رادیاتور ایجاد می‌شود ممکن است به دلیل سوراخ شدن رادیاتور ماشین یا سایر اجزا در مسیر آن باشد.

امّا پیش از آنکه علت گردش نکردن اب رادیاتور ماشین و نشانه‌های گرفتگی آن را بررسی کنیم باید بدانیم که چگونه کار می‌کند. چرا که رانندگی با یک خودروی بدون سیستم خنک‌کننده مناسب تقریباً غیر ممکن است.

پیشرانه‌هایی که در خودروهای امروزی قرار دارند عموماً از نوع درون‌سوز یا احتراق داخلی هستند. در این موتورها به دلیل جرقه زدن شمع و اشتعال سوخت در هر دقیقه چندین هزار انفجار کوچک رخ می‌دهد. این انفجار ها به سرعت دمای موتور خودرو را بالا می‌برند. این افزایش دما می‌تواند به تمام قطعات موتوری آسیب برساند و باعث خرابی قطعات زیر کاپوت شود. پیشرانه خودروها برای عملکرد صحیح به یک سیستم خنک‌کاری برای کاهش دما نیاز دارند و رادیاتور خودرو یکی از اجزای مهم این سیستم محسوب می‌شود. به همین دلیل مهم است که بدانید که علت سوراخ شدن رادیاتور ماشین چیست؟چرا این قطعه خراب می‌شود و برای جلوگیری از نشتی رادیاتور ماشین چه کاری باید انجام داد؟

با وجود پیشرفت‌هایی که طی یک قرن اخیر در صنعت خودروسازی شکل گرفته، جالب است که عملکرد سیستم خنک کننده موتور خودروها تقریباً تغییر چندانی نکرده است.

از دهه 1920 تاکنون برای خنک کردن پیشرانه خودروها از آب استفاده شده است. مایع خنک‌کننده یا آب با گردش در پیشرانه، حرارت آن را کاهش می‌دهد. سپس این مایع به رادیات باز می‌گردد و در اثر برخورد با هوای آزاد دمای آن کاهش می‌یابد. رادیاتور ماشین ها از ابتدا تا امروز به منظور تماس بیشتر با هوا در قسمت جلوی خودرو نصب می‌شوند.

رادیاتور ماشین چگونه کار میکند؟

رادیاتور خودرو ساختمان ساده‌ای دارد. امّا همین ساختمان ساده دلایل زیادی برای خرابی رادیاتور و سرد بودن آن به وجود می‌آورد. اگر بخواهیم از نحوه عملکرد رادیاتور ماشین برایتان بگوییم بهتر است بدانید که این قطعه از لوله‌های نازکی ساخته شده که درون آن‌ها آبی که از موتور خارج می‌شود جریان دارد. این لوله‌ها به شکل زیگزاگی افقی نصب شده‌اند و در مجاورت هوا قرار دارند. البته در اطراف این لوله‌ها نوارهای نازک آلومینیومی نصب می‌شوند تا به تبادل گرما سرعت ببخشند.

در پشت رادیاتور خودرو نیز یک یا دو فن الکتریکی یا مکانیکی قرار دارد که با بالا رفتن دمای آب شروع به چرخش می‌کنند و دمای موتور را کاهش می‌دهند.

فن‌های مکانیکی برای چرخش از نیروی موتور استفاده می‌کنند و با خاموش شدن موتور نیز از کار می‌افتند. در نتیجه دمای موتور خودروهای قدیمی با فن مکانیکی پس از خاموش شدن نه تنها کاهش نمی‌یافت بلکه تا مدتی سیر افزایشی خود را ادامه می‌داد.

بنابراین فن‌های الکتریکی جایگزین فن‌های مکانیکی شدند. این فن‌ها دستورات خود را از کامپیوتر خودرو دریافت می‌کنند و پس از خاموش شدن موتور با کمک انرژی باتری به چرخش خود ادامه می‌دهند و به همین روال خنک‌سازی موتور انجام می‌شود.

نقش ترموستات در خنکی خودرو و عدم خرابی رادیاتور

بدون ترموستات، آب همواره از موتور به سوی رادیاتور خودرو جریان دارد. در نگاه اول شاید این موضوع خالی از اشکال باشد اما بد نیست بدانید که دمای خیلی پایین به اندازه دمای بالا برای پیشرانه مضر است.

خنک‌کاری بیش از اندازه در موتور موجب احتراق ناقص و افزایش آلایندگی و مصرف سوخت بالا می‌شود. از این رو، دمای موتور باید همواره مقداری ثابت داشته باشد و این عدد توسط قطعه‌ای به نام ترموستات کنترل می‌شود.

ترموستات خودرو قطعه‌ای بین رادیاتور و موتور است که وظیفه باز کردن جریان آب به سوی موتور را بر عهده دارد. هنگامی که دمای موتور از سطح خاصی پایین‌تر باشد ترموستات مسیر جریان آب به سمت رادیاتور خودرو را می‌بندد. در نتیجه آب به جای حرکت به سوی رادیاتور در یک مسیر بسته در موتور خودرو جریان پیدا می کند تا دمای آن افزایش یابد.

با رسیدن دمای موتور به یک حد مشخص این بار ترموستات باز می‌شود و آب برای خنک شدن به رادیاتور خودرو می‌رود. طراحی ترموستات‌ها به گونه‌ای است که می‌توانند دمای آب را بین 89 تا 91 درجه سانتی‌گراد ثابت نگه دارند. بنابراین کاملاً واضح است که با خرابی این قطعه عملکرد رادیاتور ماشین مختل خواهد شد.

تاثیر ضد یخ در خنک کنندگی خودرو

ضد یخ مایع خنک کننده‌ای است که به نسبت آب مزایای زیادی به همراه دارد و می‌تواند در فصول سرد سال از خرابی رادیاتور جلوگیری کند. ترکیب ضد یخ با آب هم از انجماد آب در روزهای سرد زمستانی جلوگیری می‌کند و هم مانع از بخار شدن آن در دمای زیاد می‌شود. افزون بر این ضد یخ‌ها حاوی ماده جرم‌گیر هستند که از رسوب جرم و املاح آب در لوله‌های سیستم خنک‌کننده موتور جلوگیری می‌کنند. رسوب جرم در مدار گردش آب موجب افزایش دمای موتور می‌شود و بسیار خطرناک است.

به طور معمول ضد یخ و آب به نسبت مساوی باید در رادیاتور خودرو ریخته شوند. با این حال در مناطق سردسیر نسبت ضد یخ می‌تواند تا 75 درصد نیز افزایش یابد.

به یاد داشته باشید ضد یخ به علت وجود ماده‌ای به نام اتیلن ژلیکول در آن ماده‌ای سمی محسوب می‌شود. افزون بر این، رنگ ضد یخ‌ها نشانگر طول عمر آن‌هاست. ضد یخ‌های قرمز دارای بیشترین طول عمر (حدود 150 هزار کیلومتر) هستند و در اغلب خودروهای ژاپنی و آمریکایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

ضد یخ‌هایی که در ایران بیشتر استفاده می‌شود سبز رنگ هستند و حدود 30 هزار کیلومتر عمر مفید دارند. به یاد داشته باشید که ترکیب دو نوع ضد یخ مختلف عمر مفید آن‌ها را کاهش می ‌دهد. بنابراین در صورتی که می‌خواهید مدل ضد یخ خودرو را تغییر دهید باید تمام سیستم خنک‌کننده را از مایع خالی کنید. برای جلوگیری از نشتی رادیاتور ماشین حتما از ضدیخ مناسب خودروی خود استفاده کنید.

دلایل کاهش آب رادیاتور ماشین

بد نیست بدانید که کاهش آب رادیاتور ماشین به جز نشتی می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد. بنابراین با روشن شدن چراغ دما بهتر است قسمت‌های مختلف را همزمان بررسی کنید. این دلایل عبارتند از:

• سوراخ بودن رادیاتور
• نشتی در اتصالات رادیاتور
• ورود آب به سیلندرها
• نشتی از بخاری ماشین
• خرابی درب رادیاتور و نشتی آب از آن
• نشتی از درب منبع انبساط

علائم سوراخ شدن رادیاتور ماشین

روشن شدن چراغ هشدار دما و یا افزایش حرارت روی داشبورد می‌تواند نشانه نشتی یا سوراخ شدن رادیاتور ماشین باشد. به این منظور ابتدا سطح کولانت (ترکیت 50 50 آب رادیاتور و ضد یخ) را در مخزن انبساط چک کنید.

اگر سطح کولانت پایین است مرحله بعد چک کردن سطح کولانت در رادیاتور است. امّا به خاطر داشته باشید که این کار باید چند ساعت پس از خاموش شدن خودرو یا اصطلاحاً هنگامی که موتور سرد است صورت گیرد.

کم شدن سطح کولانت نشانه‌های دیگری هم دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به گرم شدن بیش از حد موتور و خروج باد سرد در هنگام روشن بودن بخاری اشاره کرد.

به هر حال این کاهش سطح می‌تواند ناشی از سوراخ شدن رادیاتور ماشین باشد و این نشتی ممکن است از درزهای زیر رادیاتور قابل مشاهده باشد. امّا در صورتی که از درزهای زیرین نشتی وجود نداشت بهتر است از تمام زوایا بدنه رادیاتور را بررسی کنید.(اطلاعات بیشتر در منبع انگلیسی)

رادیاتورهای آلومینیومی اگرچه دچار زنگ زدگی نمی‌شوند امّا همواره در معرض فرسودگی قرار دارند و در نتیجه ممکن است به جای نشتی از درزها سوراخ شوند. معمولاً زنگ زدگی‌ها، تغییر رنگ در قسمت‌هایی از بدنه رادیاتور نیز می‌توانند به شما در پیدا کردن محل نشتی کمک کنند.

لازم به ذکر است که ممکن است در هنگام کار کردن موتور متوجه نشتی کولانت نشوید. چرا که در حالت گرم کولانت تحت فشار قرار دارد و ممکن است به صورت بخار خارج شود که در نتیجه تشخیص آن کمی سخت می‌شود.

در هر صورت اگر نشتی و دلیل کاهش آب رادیاتور خودرو را مشاهده نکردید بهتر است در مرحله بعد به سراغ سایر اجزای سیستم خنک‌کننده بروید. به عنوان مثال شیلنگ‌هایی که از رادیاتور تا موتور کشیده شده‌اند نیز با وجود ضخامت مناسب ممکن است دچار پوسیدگی یا ترک شده باشند.

درپوش رادیاتور، واتر پمپ خودرو، بلوک موتور، ترموستات و بخاری ماشین نیز محل‌هایی هستند که می‌توانند مستعد نشتی و عامل کم شدن آب رادیاتور باشند. همچنین خرابی واشر سر سیلندر نیز موجب ورود کولانت به محفظه احتراق می‌شود. در این مواقع دود اگزوز خودرو به رنگ سفید در می آید که نشانه وجود بخار آب در آن است.

دلیل سوراخ شدن رادیاتور ماشین

اگر رادیاتور ماشین سوراخ شود کارایی سیستم خنک‌کننده کاهش پیدا می‌کند. این مشکل بسیار رایج بوده و به احتمال حداقل یکبار با آن روبه رو شده‌اید. در این بخش دلیل سوراخ شدن رادیاتور ماشین را کوتاه و مختصر برایتان شرح داده‌ایم.

• استفاده از ضدیخ‌های تقلبی و بی‌کیفیت
• درب رادیاتور خراب
• معیوب بودن درب منبع انبساط
• خراب شدن ترموستات
• زنگ زدگی رادیاتور
• استفاده از رادیاتورهای تقلبی
• نشتی بخاری
• عدم هواگیری رادیاتور ماشین

آب رادیاتور ماشین چند وقت یکبار عوض میشود؟

همه رانندگان باید بدانند آب رادیاتور ماشین‌شان را چه زمانی باید تعویض کنند. چرا که این کار یکی از روش‌های نگهداری از خودرو است که باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های ماشین‌داری و تعمیر می‌شود.

اینکه آب رادیاتور ماشین چند وقت یکبار عوض میشود بستگی به عواملی دارد که می‌خواهیم راجع به آن حرف بزنیم.

• میزان کار کرد خودرو: به احتمال زیاد شما هم شنیده‌اید که هر دوسال یکبار باید آب رادیات را عوض کنید. این میزان بستگی به کار کرد خودرو دارد. هر 20 هزار کیلومتر تا 50 هزار کیلومتر بهتر است آب رادیاتور را عوض کنید. البته که این مقدار بستگی به این دارد که چگونه از ماشین کار کشیده‌اید. ممکن است یک خودرو طی یکسال 20 هزار تا راه رود و یک خودرو طی 3 سال 20 هزار تا برود.
• محل جغرافیایی تردد خودرو: اینکه در شمال ایران باشید یا در جنوب می‌تواند تاثیر بالایی در عملکرد خودرو داشته باشد پس در اینجا نمی‌توان زمان دقیق و خاصی را برای زمان تعویض آب رادیاتور در نظر گرفت به همین دلیل بهتر است از تعمیرکاران منطقه خود مشاوره دریافت کنید.
• کیفیت آب رادیاتور: اگر سری به بازار لوازم مصرفی خودرو از جمله آب رادیاتور و ضدیخ بزنید متوجه خواهید شد که برندهای متفاوت با قیمت های متنوعی وجود دارند. عملاً آب رادیاتورهای برند و با کیفیت دارای قیمت بالاتری بوده؛ توجه داشته باشید هرگز از آب معمولی در رادیاتور استفاده نکنید. اگر می‌خواهید از هزینه‌های اضافه در امان بمانید از آب رادیاتورهایی استفاده کنید که خاصیت ضدیخ هم داشته باشند به این روش می‌توانید با پرداخت اختلاف کمی از زنگ زدگی رادیاتور و دیگر قطعات جلوگیری کنید و نقطه جوش آب را نیز به تاخیر اندازید.

چگونه بفهمیم رادیاتور ماشین هوا گرفته است؟

گاهی اوقات پیش می‌آید که در داخل سیستم خنک‌کننده حباب‌های هوا ایجاد شود و به اصطلاح عامیانه رادیاتور ماشین هوا می‌گیرد. کمترین مقدار وجود این هوا می‌تواند مانع از گردش مناسب مایع خنک کننده شود. پس اینجا متوجه می‌شویم یکی از دلایل علت گردش نکردن آب رادیاتور ماشین، وجود هوا گرفتن رادیاتور است.

به همین دلیل باید به اینکه چگونه بفهمیم رادیاتور ماشین هوا گرفته است دقیق‌تر بپردازیم. نشانه‌هایی که از وجود هوا در رادیاتور خبر میدهند عبارت است از :

نشانه‌های هوا گرفتن رادیاتور ماشین

• باد کردن شلنگ‌های آب: باد کردن شلنگ‌های آب یکی از نشانه‌های هوا گرفتن رادیاتور ماشین که دلیل اصلی آن خرابی واشر سر سیلندر است.
• عملکرد ضعیف بخاری ماشین: واضح‌ترین نشانه وجود هوا در رادیاتور دمیدن هوای سرد بخاری در دور آرام است.
• گرم شدن سریع موتور: وجود هوا در رادیاتور باعث می‌شود سیستم خنک‌کاری دچار اختلال شود و بدین صورت دمای موتور بیش از حد بالا رود و باعث سریع‌تر گرم شدن آن می‌شود.
• کاهش مایع خنک کننده
• نشت آب رادیاتور از شلنگ: وجود رسوب بر روی شلنگ آب رادیاتور یک از واضح‌ترین نشانه‌های وجود هوا در رادیاتور است.

دلایل وجود هوا در رادیاتور خودرو

عدم حفظ فشار یکی از شایع‌ترین دلایل وجود هوا در رادیاتور خودرو است که دلیل آن درب رادیاتور معیوب است. درب رادیاتور وظیفه دارد فشار را درون رادیاتور کنترل کند و اجازه خروج آب رادیاتور را ندهد. اگر این قطعه دچار شکستگی شود یا به هر دلیل دچار نقص شود باعث ایجاد حفره‌های هوا در رادیاتور خواهد شد. امّا این تنها دلیل وجود هوا در رادیاتور نیست؛ در بخش زیر به عموم دلایل این اتفاق می‌پردازیم.

نشت شلنگ رادیاتور: هرگونه نشتی در شلنگ رادیاتور باعث ورود هوا به داخل رادیاتور خواهد شد.

شستن نامناسب سیستم: شستن رادیاتور ماشین به درستی انجام نمی‌شود.

واشر سر سیلندر آسیب دیده: با وجود آسیب‌دیدگی واشر سرسیلندر ممکن است هوا از طریق سیلندر وارد سیستم خنک‌کننده شود.

ریختن نادرست مایع خنک‌کننده: اگر مایع خنک‌کننده به درستی وارد مخزن نشود احتمال اینکه باعث ایجاد هوا شود بسیار بالاست.

چگونه رادیاتور ماشین را هواگیری کنیم؟

هواگیری رادیاتور ماشین کار بسیار ساده‌ای است که خودتان می‌توانید به راحتی آن را انجام دهید. برای اینکار تنها کافیست ماشین را خاموش و منتظر سرد شدن آن شوید.

سپس به سراغ لوله‌های بین رادیاتور بروید و پیچ خروجی هوا را پیدا کنید و پیچ‌های هوا گیری را باز کنید.

مخزن آب را باز کنید و ضدیخ را درون آن بریزید. این کار را تا زمانی ادامه دهید که آب از طریق پیچ‌های هواگیری خارج شود.

بدین صورت آب خروجی به همراه هوا از پیچ‌ها خارج خواهد شد.

بعد از خروج هوا و آب تمامی پیچ‌ها را سفت ببندید.

ماشین را روشن کنید و سطح آب رادیاتور را بررسی کنید و در آخر درب مخزن را محکم ببندید.

بهترین محلول برای رادیاتور ماشین چیست؟

همیشه سوال بوده که بهترین ماده برای شستشوی رادیاتور ماشین چیست؟ استفاده از محلول‌های رسوب‌زدای که در اکثر فروشگاه‌ها به فروش می‌رسند بهترین گزینه برای جرمگیری رادیاتور است. امّا در این بین روش‌های دیگری وجود دارد که به آن‌ها می‌پردازیم.

شستشوی رادیاتور ماشین با نوشابه

شستشوی رادیاتور ماشین با نوشابه یکی از روش‌های جرمگیری رادیاتور است. در این روش مقداری نوشابه را درون آب رادیات بریزید و استارت بزنید. خودرو باید درجا کار کند و موتور روشن بماند. با وارد شدن نوشابه به رادیاتور جرمگیری انجام می‌شود. بعد از بیست دقیقه آب رادیاتور را با باز کردن پیچ زیرین آن کاملاً خالی کنید و همزمان مقداری آب تمیز به داخل آن بریزید تا نوشابه کاملاً خارج شود. با خاموش کردن خودرو اجازه دهید آب داخل رادیاتور خالی شود.

پیچ رادیاتور را ببندید دوباره آب تمیز داخل آن بریزید و اجازه دهید موتور درجا کار کند سپس مجدد پیچ را باز کنید و مانند مرحله قبل اجازه دهید آب آن خارج شود تا گرفتگی رادیاتور ماشین بوسیله رسوبات برطرف شود.

شستشوی رادیاتور ماشین با جوش شیرین

برای اینکه داخل رادیاتور ماشین چی بریزیم تا از جرم و رسوب تمیز شود میتوان جوش شیرین را که به راحتی در دسترس هست را پیشنهاد داد. این‌بار به جای استفاده از نوشابه می‌توانید از جوش شیرین برای شستن رادیاتور ماشین استفاده کنید. به این صورت که باید جوش شیرین را با آب ترکیب کنید و آن را به داخل آب رادیاتور بریزید و مانند روش قبل رادیات را رسوب‌زدایی کنید.

نتیجه‌گیری

در این مطلب به ضرورت سالم بودن رادیاتور ماشین پی بردید و با علائم خرابی رادیاتور آشنا شدید و می‌دانید که اگر رادیاتور ماشین نبود خودرو بعد از گذراندن 5 کیلومتر موتورش آتش می‌گرفت و این آتش، لوله‌ی پمپ بنزین را دنبال نموده و با رسیدن به باک بنزین، خودرو به طور کامل منفجر میشد. درست است کمی ماجرا اکشنی به نظر رسید اما حقیقت دارد و وجود رادیاتور همین قدر ضروری محسوب می‌شود. بنابراین با آگاهی این مطلب می توانید مانع این اتفاقات شوید و مراقب سلامت رادیاتور خودرو خود باشید. در صورتی که رادیاتور ماشین شما دچار خرابی شده و به دنبال قیمت مناسبی برای خرید هستید ما در ام ام پارت به یاری شما آمده‌ایم چرا که ام ام پارت با در نظر گرفتن مناسب‌ترین قیمت‌ها شما را در خریدی مطمئن و به صرفه یاری می‌کند.

با توجه به اینکه رادیاتور خودرو و سایر قطعات سیستم خنک‌کننده ماشین از اهمیت و ضرورت قابل توجهی برخوردارند در صورتی که خودروی ایرانی یا خارجی به علت گرفتگی نشتی یا سوراخ شدن دچار خرابی رادیاتور شده است می توانید رادیاتور خود را از فروشگاه اینترنتی ام ام پارت خریداری نمایید.

مزیت خرید لوازم یدکی خودرو از فروشگاه ام ام پارت برخورداری از تنوع محصول بالا و تضمین بهترین قیمت است. همچنین این فروشگاه از سیستم استعلام قیمت نیز برخوردار است که امکان بررسی قیمت روز لوازم یدکی ناموجود را هم فراهم می‌کند. در این سیستم شما بلافاصله پس از اطلاع از قیمت امکان خرید قطعه مورد نظر را نیز خواهید داشت.